Problemen die kunnen voorkomen bij de stem zijn bijvoorbeeld:
- Hese stem (bij volwassenen bijvoorbeeld na een dag werken of na zingen en bij kinderen na een feestje of bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd)
- Vermoeidheid of pijn in de keel na (lang) spreken of zingen
- Schorre stem
- Krakerige stem
- Overslaan van de stem
- Wegvallen van de stem
- Stembandknobbeltjes
- Stembandpoliep
- Verlamde stemband(en)
- Hoge tonen niet meer kunnen zingen
- Beperkte stemomvang (nog maar een paar tonen kunnen gebruiken bij praten of zingen)
- Adem tekort komen tijdens spreken of zingen
- Volume: spreken of zingen met te veel of te weinig stemvolume
- Globusgevoel (gevoel van een brok in de keel)
- Slijmklachten
- Chronische hoestklachten
- Verkeerde stemhygiëne (verkeerd gebruiken van de stem, bijvoorbeeld door veelvuldig schrapen, kuchen, schreeuwen, gekke stemmetjes nadoen)
Wanneer kunnen stemklachten ontstaan?
- Na intensief stemgebruik
- Na een flinke verkoudheid of griep waarbij veel gehoest is
- Na een periode van stress of een veranderende leefstijl
- Na veranderende ademhaling, lichaamshouding en spanning in uw larynx (strottenhoofd, keelgebied)
- Ten gevolge van een ziekte
- Na een infarct of beroerte
- Bij stilstand van een van de stembanden
- Bij een aangezichtsverlamming
- Als gevolg van bepaalde operaties
Waarom is behandeling bij stemproblemen belangrijk?
Een schorre of hese stem kan ontstaan doordat u uw stem verkeerd gebruikt. Wanneer de stem langdurig verkeerd gebruikt wordt, kunnen stembandknobbeltjes of poliepen op de stembanden ontstaan. Dit bemoeilijkt het sluiten van de stembanden, waardoor de stemkwaliteit niet helder is. De stem kan hees of schor zijn, maar ook krakerig, diplofoon (tweetonig) klinken of wegvallen (afoon). Behandeling van uw stemklacht is belangrijk om schade aan uw stemapparaat te voorkomen.
Wat doet de logopedist bij de behandeling van stemproblemen?
De logopedist kijkt samen met u waardoor de stemproblemen veroorzaakt worden. Er wordt gekeken naar de houding, ademhaling, adem/stemkoppeling, manier van stemgeven; met (te) veel of juist (te) weinig spanning. Tijdens de behandeling kunnen oefeningen worden gedaan voor het verbeteren van de houding, de plaats van de adem, het ademritme, de ademverdeling tijdens spreken en zingen, spreken en zingen met een ontspannen keel, oefeningen voor het vergroten van het stemvolume, verbeteren van de draagkracht van de stem, vergroten van de stemomvang, verbeteren van de stemkwaliteit. Voor kinderen worden de oefeningen op een speelse manier aangepast, vaak met een beweging erbij, waardoor kinderen de oefeningen ook leuk vinden om te doen.
Voor de zangstem kunnen oefeningen worden gedaan voor het vergroten van het stembereik, oefeningen voor het bewust worden van het verschil tussen borststem en kopstem, oefeningen voor een soepele overgang tussen borst- en kopstem, oefeningen voor het zingen van de hoge tonen, oefeningen voor verschil in dynamiek (zacht – hard zingen).
Er kunnen diverse (klassieke) stemmethodieken gebruikt worden tijdens de behandeling (Coblenzer, Accent-methode, Resonansmethode, Kaatsen, Pahn. Ook wordt veel gebruikt gemaakt van Lax Vox (bubbeltherapie). Er wordt steeds gekeken wat het beste helpt bij uw klachten.